De acties in de strijd tegen het zwerfafval

De acties in de strijd tegen het zwerfafval

Iedereen kent het helaas wel: losse blikjes of snoeppapiertjes onder een brug, Fastfoodzakken op parkeerplaatsen of zelfs volle afvalzakken in de berm van een snelweg. Plastic zwerfafval neemt jaarlijks toe en is schadelijk voor het milieu. Niet alleen voor de natuur, maar ook voor de mens aangezien het plastic onder andere terug kan komen in de voedselketen. In de strijd tegen het zwerfafval introduceert de overheid sinds 2021 verschillende acties: statiegeld op blikjes, betalen voor plastic wegwerkbekers en -bakjes. Dit allemaal om het afval in de natuur terug te dringen. Maar welke acties neemt de overheid sinds 2021? Hieronder het overzicht en wat die betekenen.

Logo op plastic wegwerpproducten

Producenten van plastic wegwerkproducten zijn sinds 3 juli 2021 verplicht daar een logo op te zetten. Op het voorwerp staat ook aangegeven in welke afvalbak het moet. Het gaat daarbij om onder meer logo’s op drinkbekers die plastic bevatten, vochtige doekjes, tampons, maandverband en tabaksproducten.

Verbod op bepaalde plastic wegwerpproducten

Plastic bordjes, bestek, roerstaafjes, rietjes, wattenstaafjes en ballonstokjes mogen sinds 3 juli 2021 niet meer op de markt gebracht worden. Het verbod geldt ook voor zogenoemd geëpandeerd en geëxtrudeerd polystyreen (EPS en XPS). Dit is een piepschuimachtig plastic waar bijvoorbeeld drinkbekers en hamburgerbakjes van worden gemaakt. Ook mag de productie van oxo-degradeerbaar plastic niet meer, want door deze plasticsoort komen microplastics in het milieu. De uitzondering op dit verbod zijn wattenstaafjes en rietjes die aan de norm voor medisch hulpmiddel voldoen.

Statiegeld op kleine plastic flesjes

Jaarlijks worden meer dan 900 miljoen kleine plastic flesjes op de markt gebracht. Om te voorkomen dat deze flesjes als zwerfafval op straat of in de natuur belanden, is op 1 juli 2021 het statiegeldsysteem op kleine plastic flesjes ingegaan. Op de flesjes wordt 0,15 euro statiegeld geheven. Flesjes met puur fruitsap vallen buiten de regeling en kunnen vrijwillig meedoen. Na de invoering van het statiegeldsysteem is 80 procent van de verkochte flesjes ingeleverd voor statiegeld. Op grotere plastic flessen zit al langer statiegeld.

Verbod op gratis plastic wegwerpbekers en maaltijdverpakkingen

Sinds 2016 is het verboden om gratis plastic tasjes bij een aankoop weg te geven. Vanaf 1 juli 2023 geldt dit ook voor plastic wegwerpbekers en maaltijdverpakkingen waar plastic in zit verwerkt. Voortaan wordt er een bedrag gerekend bij de uitgifte van deze plastic producten. Wel moeten verkopers een herbruikbare optie aanbieden zoals papier. De overheid verwacht door dit verbod een reductie van 40 procent in het gebruik van wegwerpplastic. Vanaf 2024 mogen de plastic wegwerpverpakkingen ook niet gebruikt worden voor eten en drinken dat ter plekke genuttigd wordt.

Statiegeld op blikjes

Nog niet zo lang geleden kwam er ook statiegeld op blikjes. Jaarlijks worden ruim 2,5 miljard blikjes in Nederland op de markt gebracht. En met de invoering van het statiegeld hoopt de overheid dat een groot aantal hiervan uit de natuur blijft. Net als kleine plastic flesjes gaat het om een 15 cent statiegeld. De regeling geldt voor metalen drankverpakkingen van maximaal drie liter.

Meebetalen aan opruimen zwerfafval

Sinds 1 januari dit jaar moeten producenten van plastic wegwerpverpakkingen meebetalen aan het verwijderen van zakjes, bekers en wikkels die in de natuur zijn beland. Daar tellen ook de producenten van bijvoorbeeld sigaretten en ballonnen aan mee.

Vaste dop aan fles

Dopjes aan flessen zijn klein en kunnen makkelijk op straat of in de berm belanden. Volgend jaar 3 juli moet de dop dan ook vastzitten aan de fles. Eind vorig jaar begon Coca-Cola daar al mee. Het frisdrankmerk wil alle merken, waaronder Fanta, Fuze Tea en Chaudfontaine gefaseerd over laten gaan.