Spoedeisende hulpafdelingen die overstromen. Intensive care-bedden die nauwelijks nog beschikbaar zijn. Minder zorgpersoneel, omdat veel van hen zelf ook ziek zijn. Ziekenhuizen die uitpuilen van grieppatiënten en ouderen met longontsteking. Wekelijks berichten van onderzoeksinstituut Nivel waarin gesproken werd van een epidemie. Als twee weken achter elkaar 51 op de 100.000 mensen griep hebben, is dat officieel het geval.
Op het moment van schrijven ging de griepgolf zijn dertiende week in en leek het einde nog niet in zicht. Midden maart gingen in een week 165 op de 100.000 mensen naar de huisarts met griepachtige klachten. In de Verenigde Staten noteerde men soortgelijke hoge cijfers. Van elke 100.000 ziekenhuisopnamen in de eerste week van januari waren er 22,7 te wijten aan de griep. Kortom, het influenzavirus (onzichtbaar voor het oog) is een van de meest verbreide en hardnekkigste virussen op aarde.
Wereldgezondheidsorganisatie bekijkt cocktail van griepvirussen
In februari had 97 procent van de geïnfecteerden het H1N1 virus te pakken, constateerde Nivel. 2 procent had het B-virus uit de Victoria-lijn en 1 procent heeft het H3N2 virus, het virus waar vorig jaar veel mensen ziek van waren.
Elk halfjaar bekijkt de Wereldgezondheidsorganisatie tegen welke griepvirussen de griepprik bescherming moet bieden. Het vaccin is een cocktail van drie verschillende griepvirussen, meestal zijn dat twee type A-virussen en één uit de B-lijn. Mensen die een griepprik hebben gehaald waren goed beschermd tegen het type A-virus dat heerst, maar het type B-virus dat in het vaccin zit, kwam niet overeen met de B-griep van dit jaar. Een mismatch dus. Gevolg: meer zieken dan anders.
Mensen nemen vaak geen extra hygiënemaatregelen voor de griep, terwijl dat wel kruisbesmetting tegen kan gaan.
Griep voorkomen: voldoende slaap, eten van groenten en fruit
Maar er speelt meer dan alleen die mismatch. Griep is een besmettelijke ziekte, legt het RIVM uit. Naast inenten, kun je als mens ook proberen te voorkomen dat je besmet wordt. Dat kan door een goede lichamelijke conditie. Denk aan voldoende slaap, het eten van groenten en fruit en voldoende lichaamsbeweging.
Daarnaast is hygiëne belangrijk. Albert Vegter van Alpheios, ziet dat mensen nauwelijks de link leggen tussen griep en hygiëne. “Griep hoort er nu eenmaal zo’n beetje bij. In die gedachte nemen ze dus ook geen extra hygiënemaatregelen, terwijl die maatregelen kruisbesmetting wel zouden kunnen tegengaan.”
Met goede hygiëne voorkom je kruisbesmetting
Kruisbestemming is de overdracht van bacteriën, schimmels of virussen van de ene persoon op de andere. “Zeer regelmatig handen wassen is de simpelste en meest effectieve manier om te voorkomen dat het griepvirus je in zijn greep krijgt”, stelt Ralph Vodegel van Metsä Tissue.
“Het begint bij jezelf. Was maar wat meer je handen dan gewoon, zeker na vervuilende handelingen. En niet 1 seconde, maar veel langer dan dat. Zorg dat je met een papieren handdoekje de laatste bacteriën eraf haalt. Drogen is minstens zo belangrijk.” 30 seconden wassen is al genoeg om het merendeel van deze bacteriën te verwijderen.
Slechts 20 procent wast handen na bezoek aan toilet tankstation
Vereniging Research Schoonmaak (VSR) becijferde ooit dat na een bezoek aan het toilet bij een tankstation gemiddeld slechts 20 procent de handen wast. Daarnaast zijn de droogtijden met papier altijd korter (8 seconden) dan de aangeraden droogtijden (20 seconden). Van degenen die de handen wassen, droogt 10 tot 25 procent de handen zelfs helemaal niet. In de zorg wast volgens VSR tussen de 20 en 60 procent van het personeel de handen na een patiëntcontact.
“Dat is zorgelijk”, zegt Pascale Wolleswinkel van Essity (waar Tork onderdeel van uitmaakt). “Want uiteindelijk is investeren in handhygiëne en daarmee investeren in het tegengaan van kruisbesmetting een stuk goedkoper dan een operatiekamer of een deel van een ziekenhuis moeten sluiten.”
Griep lijkt erbij te horen
De Mexicaanse en Spaanse griep, SARS, Ebola… Wolleswinkel: “Als de media bovenop dat soort virusuitbraken zitten, wordt handhygiëne ineens wel serieus genomen. Iedereen moet dan ineens aan de alcoholgel.”
Ook Vegter verbaast zich daarover. “Tijdens de Mexicaanse griep konden we de alcoholgel niet aanslepen. Nu zie je nergens een reactie op deze griepgolf. Je zou, ook bij onze collega’s bij schoonmaakbedrijf Hago, verwachten dat er meer vragen over hygiëne binnenkomen, maar niets is minder waar. Griep lijkt erbij te horen. Mensen voelen het als de pech die we nu eenmaal soms hebben. Zonde, want je kunt er wel degelijk wat aan doen.”
Griep lijkt erbij te horen. Zonde, want je kunt er wel degelijk wat aan doen.
Hij roept schoonmakers op extra aandacht te besteden aan contactvlakken en die goed schoon te maken. “Toetsenborden, muizen, werkoppervlaktes, lichtknoppen, deurklinken… Maak die tijdens zo’n griepgolf eens vaker schoon.”
Neem een alcoholgel mee
Vodegel raadt mensen aan een alcoholgel mee te nemen. “Bijvoorbeeld in de auto, in je tas of de binnenzak van je jasje. Dat zijn kleine handige flesjes, die je, als er even geen mogelijkheid is om handen te wassen, toch kunt gebruiken. Wrijf wel de gel in een op het flesje voorgeschreven tijd over je hele hand, inclusief de vingertoppen. Onderzoek laat namelijk zien dat veel mensen de vingertoppen overslaan. Een goede alcoholgel doodt 99,9 procent van de bacteriën op de handen, mits je het goed gebruikt. Het is wel verstandig de alcoholgel niet te vaak te gebruiken. Zie het vooral als een aanvulling voor het wassen van de handen.”
Schoonmaakbedrijven: breng hygiëne pro-actief onder de aandacht
Schoonmaakbedrijven zouden het hygiëne-onderwerpen pro-actief bij hun opdrachtgevers onder de aandacht moeten brengen, zegt Vegter. “Op het moment dat de basis hygiënemaatregelen niet voldoende zijn om overdracht van micro-organismen te voorkomen, besluit een ziekenhuis isolatiemaatregelen te nemen om verspreiding van bacteriën en virussen via direct en indirect contact, via handen en materialen, en via de lucht te voorkomen. Er zijn verschillende isolatievormen die bepalen of medewerkers handschoenen, schorten, mondneusmasker en spatbril dragen wanneer zij contact met een patiënt hebben."
"Waarom treffen we ter voorkoming van dergelijke situaties ook in kantooromgevingen niet extra maatregelen om verspreiding tegen te gaan? Het schoonmaakbedrijf kan daarbij als vaktechnisch partner zijn werk doen. Door bewustwording te creëren. Door om extra schoonmaak van contactvlakken te vragen. Of door bijvoorbeeld reinigende doeken voor flexplekken te regelen. Neem die adviserende rol serieus.”
Schoonmaakbedrijven moeten hun adviserende rol serieus nemen.
Bewustzijn rondom (hand) hygiëne moet omhoog
Want dat het bewustzijn rondom (hand) hygiëne omhoog moet, daar zijn alle partijen het gloeiend over eens. Vodegel: “Soms zit het gewoonweg niet in het systeem van iemand om er aan te denken. Soms wordt schoonmaak gezien als een kostenpost. En soms snapt een facilitair manager als opdrachtgever het helemaal en ziet hij dat investeren in hygiëne veel oplevert.”
Want 10 tot 12 procent van het ziekte-gerelateerde verzuim in de EU is het gevolg van het griepvirus. Uit onderzoek blijkt ook dat het gemiddelde overdrachtspercentage van het griepvirus op de werkplek 16,2 procent is. Dat besmettingspercentage kan ernstige gevolgen hebben voor een bedrijf. Niet alleen uit oogpunt van productiviteit, maar ook financieel. Het griepvirus alleen kost in de EU naar schatting 1.580 miljoen euro. Wie beseft dat de gemiddelde persoon 35-40 uur per week op de werkvloer doorbrengt, samenwerkt met een aantal mensen en in contact komt met verschillende oppervlakken waar griepvirussen kunnen leven, wordt het belang van hygiëne op kantoor dan ook overduidelijk.
