“Om schoonmaakmedewerkers te behouden is het noodzakelijk dat de baan van schoonmaker kan concurreren met banen waarvoor vergelijkbare competenties en kennis nodig zijn”, begint Weerts. “Dit is in de basis een cao-aangelegenheid, maar zeker ook een zaak voor werkgevers en opdrachtgevers. Medewerkers binden en het creëren van een fijne werkplek doe je samen.”
Maatschappelijk verantwoord inkopen
“We zien steeds vaker de behoefte om maatschappelijk verantwoord in te kopen. Met name op het sociale aspect gaat dit direct de medewerkers aan. Dit betekent dat de opdrachtgever meer aandacht wil geven en extra geld beschikbaar stelt voor de organisatie, personeel en uitvoering van het schoonmaakonderhoud”, vervolgt Weerts. “Een sociale aanbesteding helpt de branche om het werk van schoonmaker aantrekkelijker te maken en aanvullend op de cao sociale aspecten in te brengen in het contract.”
Zeg nooit nooit
Van Dijken voegt hieraan toe: “In een contract werden in het verleden beperkende maatregelen opgenomen die voortkwamen uit de behoefte aan kwaliteitsborging van de dienstverlening.” De adviseur noemt als voorbeeld het beperken of verbieden van inzet van uitzendkrachten, invalkrachten en werken met onderaannemers. Maar stel dat er toch een keer geen eigen schoonmaakpersoneel beschikbaar is; bedank je dan nog steeds voor die uitzendkracht? “Vanuit dit perspectief wordt uiteraard meestal een andere afweging gemaakt”, zegt Van Dijken.
“Of het nu een medewerker in dienst of een uitzendkracht is, het gaat er om hoe de dienstverlener met die medewerker omgaat.” Kortom: scenario’s die steeds realistischer worden naar de toekomst toe, moeten meegenomen worden in het bepalen van de eisen en wensen in het contract.
Laat ruimte voor ondernemerschap
“Neem bij het opstellen van een nieuw contract niet op voorhand al allerlei beperkende maatregelen op”, adviseert Weerts. “Bied voldoende ruimte aan het schoonmaakbedrijf voor ondernemerschap.” Daarnaast helpt het volgens de dames van Atir ook om ruimte te geven in de uitvoeringstijden van het schoonmaakwerk, zodat de dienstverlener haar medewerkers over de dag zo passend en optimaal mogelijk kan inzetten. Taakverbreding behoort ook tot de mogelijkheden om daarmee aantrekkelijke en volwaardige banen te kunnen aanbieden. Van Dijken zegt: “Uiteraard heb ik er begrip voor als deze voorbeelden wellicht nog een brug te ver zijn, maar iedere beweging in deze richting biedt meer mogelijkheden om eventuele uitdagingen met betrekking tot personeel aan te kunnen gaan.”
Of het nu een medewerker in dienst of een uitzendkracht is, het gaat er om hoe de dienstverlener met die medewerker omgaat
Minder inschrijvers op aanbesteding
Atir ziet dat er gemiddeld minder partijen inschrijven op een aanbesteding. Weerts: “De afgelopen anderhalf jaar liep het aantal inschrijvers juist op, maar nu is duidelijk zichtbaar dat schoonmaakbedrijven selectiever worden in wat wel of niet bij hen past. En in wat haalbaar is. Want de dienstverleners hebben goed in beeld welke uitdagingen op het gebied van personeel ze aankunnen in de omgeving waar het schoonmaakwerk moet worden uitgevoerd.”
Rekening houdend met artikel 38 van de CAO schoonmaak- en glazenwassersbedrijf (werkgelegenheid bij contractwisseling) kunnen dienstverleners bij de inschrijving al inschatten hoe groot het potentieel aan over te nemen medewerkers is en hoeveel uren op basis van hun aanbieding eventueel nog aangevuld moeten worden. “Het spreekt voor zich dat zowel opdrachtgever als schoonmaakbedrijf er bij gebaat is om dit uitgangspunt zo vroeg mogelijk in de aanbesteding inzichtelijk te hebben”, aldus Van Dijken. “Transparantie in personele gegevens is hiervoor belangrijk.”
Aantrekkelijke werkplek creëren
Een medewerker heeft de keuze om na een aanbesteding te blijven op het project of mee te gaan met de huidige werkgever. Hier heeft de opdrachtgever ook invloed op. Van Dijken: “Een prettige veilige werkplek bieden waar iemand graag naar toe komt, zit soms in kleine dingen. Denk aan zaken als persoonlijk contact, een praatje, aandacht, gevoel van onderdeel zijn van een geheel, attentie bij verjaardag en een gezonde werkdruk.” Dat laatste betekent volgens de adviseur dat er een goede balans is tussen de benodigde en de beschikbare tijd.
Wat maakt het werk voor schoonmakers aantrekkelijk? Wat Atir terugkrijgt uit de markt is:
- Invloed op de uitvoering van het werk
- Primaire arbeidsvoorwaarden
- Secundaire voorwaarden als betaalde opleiding, reiskostenvergoeding, vrije dagen
- Taakgrootte
- Invloed op de werktijden
- Onderdeel van een team, positieve management aandacht
- Inhoud van het werk, taakverbreding
- Bereikbaarheid, veilige werkplek en omgeving
“Door de opdrachtgeverbelangen te koppelen aan die van medewerkers kun je bijdragen aan behoud van mensen voor de branche”, concluderen Weerts en Van Dijken.
Slim schoonmaken
De uitdaging voor schoonmaakbedrijven is om slim om te gaan met personeel en dit ook matchend te maken met het passend schoonmaken op het object. “Zeker in deze tijd waarin opdrachtgevers de services optimaal willen laten aansluiten bij het gebruik van de werkplekken. Nu, maar ook in de toekomst. Slim schoonmaken is datgene schoonmaken wat er nodig is en wanneer het nodig is voor een optimale klantbeleving bij de gebouwgebruikers”, aldus Weerts. “De organisatie van deze flexibiliteit kost wel geld. Naar verwachting zullen schoonmaaktarieven, naast de loonkosten vanuit de cao, ook gaan stijgen door dit component. Wat de impact is op de kosten van schoonmaakdienstverlening van alle ontwikkelingen tezamen, zal projectgebonden zijn.”
Bron: Atir, adviesbureau voor schoonmaak en facilitaire vraagstukken
