Zoals te doen gebruikelijk in deze periode hebben we geprobeerd vast te stellen wat de grotere schoonmaakbedrijven aan prijsaanpassingen zullen doorvoeren. Wat het mkb in deze branche voor ogen staat weten we inmiddels, doordat de werkgeversvereniging SIEV (Schoonmaken Is Een Vak) onlangs de uitkomsten van een enquête onder de ruim 200 leden hield. Uit die rondvraag bleek dat 47 procent van de mkb’ers een verhoging van tussen de 4 en 6 procent wil doorvoeren, terwijl 40 procent voor hoger gaat, namelijk 7 tot 9 procent. Opvallend is dat 7 procent er voor kiest niet te indexeren, terwijl eenzelfde percentage te kennen geeft een prijsverhoging van 1 tot 3% procent voor ogen te hebben.
Het zijn echter ongekende economische omstandigheden die vragen om meer duiding dan uit een enquête kunnen voortkomen. De huidige cao in de schoonmaak loopt nog anderhalf jaar door, tot juni 2024. De overeengekomen loonstijging voor 2023 is 3 procent, bestaande uit 2,75 procent cao-loon en een eindejaarsuitkering van 0,25 procent. Als gekeken wordt naar de loonparagrafen binnen de cao’s van de BV Nederland, benadert dit wel het gemiddelde, dat over de afgelopen twaalf maanden momenteel op 3,19 procent ligt. Overige loongerelateerde sociale lasten wijzigen in het nieuwe jaar voor de schoonmaaksector nauwelijks, afgezien van een verhoging van de Ras-premie met 0,3 procent. Maar het venijn zit, zoals gebruikelijk, in de staart.
Inflatie en arbeidskrapte
Barre economische omstandigheden hebben de inflatie opgevoerd tot ongekende hoogte. Waar dit de afgelopen jaren gemiddeld 2 procent betrof, kwam dit (volgens het CBS) in september uit op 17,1 procent en in oktober op 16,8 procent. Ondanks dat dit ten opzichte van de loonkosten slechts een beperkt aandeel van de kosten betreft, betekenen deze percentages wel een game changer. Uitgaande van een 80/20 verhouding - loonkosten versus overige kosten - was het nominaal aandeel van de Consumentenprijsindex voorheen nog geen 0,4 procent. Maar met deze inflatiecijfers komt het op bijna 3 procent.
Het inflatiespook is niet het enige dat de prijzen voor schoonmaakdiensten zal opdrijven.
Maar het inflatiespook is niet het enige dat de prijzen voor schoonmaakdiensten zal opdrijven. De ongewone arbeidskrapte maakt dat er op verschillende domeinen - zie ook Schiphol - meer geld op tafel moet komen om continuïteit bij de opdrachtgevers veilig te stellen. Verschillende grotere schoonmaakbedrijven noemden daarbij als eerste kosten voor recruitment, simpelweg het werven van voldoende uitvoerenden. Om een vacature op één werkplek in te vullen, zijn de kosten dit jaar gemiddeld (met sterke regionale verschillen) al drie tot acht keer hoger dan slechts enkele jaren geleden. Bovendien is het verloop daarbij ook nog eens fiks hoger, doordat de banen letterlijk voor het uitkiezen zijn. De verhoging van het minimumloon met 10 procent helpt ook niet. Dit maakt immers het oorspronkelijke verschil ten opzichte van het loon van een schoonmaker alleen maar kleiner, waardoor dit vak een stukje aantrekkelijkheid verliest.
Dit alles maakt ook dat er fors extra geïnvesteerd wordt in het behoud van medewerkers. Afgezien daarvan zijn er de kosten van vervanging, doordat het gemiddeld verzuim als gevolg van corona met gemiddeld iets meer dan 10 procent is gestegen. Net als vele uitvoerenden in de dienstverlening wordt ook de schoonmaakmedewerker fors geraakt door de huidige inflatie, die hier toch al hoger is dan de ons omringende landen. Dat vergt een alerte houding van de werkgever en het nemen van extra en preventieve maatregelen.
Vooraankondiging: tussen 7,5 en 12,5 procent
Puur rekenkundig gezien leiden de loonkosten de inflatiecorrectie op de overige kosten voor de schoonmaakdienstverlening tot een indexering van 5,54 procent. Dat is opgebouwd uit 80 procent x 3,3 procent loongerelateerd plus 20 procent x 14,5 procent inflatie. Mede gelet op de uitkomsten van de eerder aangehaalde enquête onder de mkb-werkgevers, is het echter hoogst onwaarschijnlijk dat die bijna 5,5 procent prijsverhoging de norm wordt. Voor alle duidelijkheid: eind 2021, een economisch gezien veel stabieler jaar, stegen de prijzen voor uitbestede schoonmaakdiensten per januari 2022 met bijna 6 procent.
Er is nog een aspect dat de uiteindelijke prijs voor geleverde schoonmaakdiensten in 2023 gaat beïnvloeden: in veel gevallen worden binnen het bestaande schoonmaakcontract aan de opdrachtgever ook sanitaire benodigdheden als papier, zeep en handdoeken geleverd. Die specifieke dienstverlening met wasserijen en transport, maar ook door grondstoffen voor katoen en papier, kent echter een geheel kostenverloop. Wij hebben begrepen dat één van de grootste leveranciers van sanitaire producten het voornemen heeft haar klanten, waaronder ook de schoonmaakbedrijven, met een indexering van 15 procent te confronteren.
Navraag binnen de top twintig, vooral de landelijke aanbieders van schoonmaakdiensten, leert dat op basis van de huidige conjunctuur de meerderheid aangeeft een prijsverhoging van tussen de 7,5 en 8,5 procent te zullen doorberekenen.
Gezien al deze factoren is het eigenlijk ondenkbaar dat zeker de grotere ondernemingen in deze bedrijfstak per januari 2023 op een vrijwel identiek percentage als begin 2022 (6 procent) zullen uitkomen. Navraag binnen de top twintig, vooral de landelijke aanbieders van schoonmaakdiensten, leert dat op basis van de huidige conjunctuur de meerderheid aangeeft een prijsverhoging van tussen de 7,5 en 8,5 procent te zullen doorberekenen. Dat is een minimum, want de redactie kreeg ook al inzage van correspondentie waarin zo’n landelijke aanbieder de bestaande klanten informeerde dat de prijsindicatie per 1 januari 2023 nog exact moet worden vastgesteld, maar dat de opdrachtgever er vanuit moet gaan dat de verhoging tussen de 7,5 en 12,5 procent zal bedragen. Een record, voor zover we kunnen nagaan, voor wat betreft uitbestede schoonmaakdiensten.
