In 2010 waren er grote stakingen in de schoonmaakbranche. Toen pas kreeg de maatschappij te zien wat de schoonmakers eigenlijk allemaal deden. De openbare toiletten waren smerig, de stations vervuild, de prullenbakken op straat werden niet geleegd, vieze ziekenhuizen. Zo kan ik nog wel even doorgaan.
Iedereen kon met eigen ogen zien wat de taken zijn van een schoonmaakmedewerker. En vooral, hoe belangrijk deze mensen zijn voor onze maatschappij. Wat we voorheen als vanzelfsprekend zagen, is na deze belangrijke staking niet meer zo gewoon.
Schoonmaak in opstand
De schoonmaakbranche kwam in opstand. Wat ik als zeer positief heb ervaren. De reden van de stakingen? Te hoge werkdruk, slechte arbeidsomstandigheden, vervelende behandeling door leidinggevenden, prijsconcurrentie, korte contracten. Het is eigenlijk bijna teveel om op te noemen. Mijn optimisme destijds zul je nu waarschijnlijk beter begrijpen.
Code Verantwoordelijk Marktgedrag
Dankzij deze stakingen werd de Code Verantwoordelijk Marktgedrag in het leven geroepen. Deze code moet ervoor zorgen dat opdrachtnemers, opdrachtgevers, inleners, vakbonden en tussenpersonen met respect hun opdrachten uitvoeren. Ze moeten zich altijd kunnen verantwoorden dat zij integer te werk gaan.
Oftewel, welk positief marktgedrag we willen zien in de schoonmaakbranche. Iedereen kan zich aansluiten bij de Code. Zo toon jij aan dat je staat voor een zuivere branche. Waarin we:
- Zorgvuldig, transparant en controleerbaar zijn.
- Onze verantwoordelijkheid nemen en samenwerken met elkaar.
- De kwaliteit van de dienstverlening en de arbeid hoog in het vaandel hebben staan.
- Streven naar duurzaamheid door een zo lang mogelijke contractperiode aan te gaan.
Anno 2022: schrijnend en verdrietig
Nu zijn we twaalf jaar verder. Alles is in kannen en kruiken zou je denken. Helaas. Niets is minder waar. Bij Schoonmaak Nederland worden we vaak gebeld over misstanden. Bij adviesbureaus, opdrachtgevers en grote marktpartijen. Mensen moeten voor een veel te laag loon werken. Facturen worden niet betaald. Kwaliteitsmetingen worden zonder de juiste inventarisatie uitgevoerd. Die vervolgens als VSR bestempeld worden, zonder dat ze gecertificeerd zijn. De verhalen zijn verdrietig en schrijnend.
Theorie versus praktijk
Als ik dit aanhoor verwijs ik ze door naar de Code Verantwoordelijk Marktgedrag. Zij zijn hier namelijk voor in het leven geroepen. Dat is, theoretisch gezien, een heel goed idee.
In de praktijk pakt het jammer genoeg heel anders uit. Vooral voor kleine schoonmaakbedrijven. Zij zijn blij met alle opdrachten die ze binnen krijgen. Deze hebben ze hard nodig om hun onderneming draaiende te houden. Als zij een bedrijf aangeven bij de Code, dreigen ze hun opdracht te verliezen. Dan meld je anoniem, zou je zeggen. Dat kan namelijk ook. Maar wat als je maar met een klein aantal dienstverleners bij een opdrachtgever werkt? Dan komt deze er al gauw achter wie de melding heeft gedaan.
Als schoonmaakbedrijven een opdrachtgever aangeven bij de Code, dreigen ze hun opdracht te verliezen.
Daar komt nog bij dat niet iedereen, die zich aanmeldt bij de Code, zich er ook daadwerkelijk aan houdt. Wat de Code in waarde doet zien dalen.
Neem je verantwoordelijkheid
Ik draag de schoonmaakbranche een enorm warm hart toe. Graag zou ik zien dat deze misstanden worden opgelost. Dat we allemaal integer en liefdevol te werk gaan. Het beste voor hebben met onze medewerkers. Waarin ook de kleine schoonmaakbedrijven een eerlijke kans krijgen.
Er zijn nog steeds, ondanks de Code, te veel misstanden die opgelost moeten worden. Opdrachtgevers, schoonmaakbedrijven en adviesbureaus. Ik zou zo graag zien dat er een eerlijke markt gaat ontstaan. Hoe kunnen wij ervoor zorgen dat dit, anno 2022, ook écht gaat gebeuren?
Leon Habraken, eigenaar platform Schoonmaak Nederland
