In het eerste kwartaal van dit jaar stonden er 133 vacatures open tegenover 100 werklozen, blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek. De spanning op de arbeidsmarkt is nog nooit zo hoog geweest.
Dat de krapte zo hoog is, komt mede door de vergrijzing. Maar het kabinet steekt in de Kamerbrief van 24 juni ook de hand in eigen boezem. Door de coronasteunmaatregelen, zoals de Noodmaatregel Overbrugging Werkgelegenheid (NOW), bleven mensen zitten waar ze zaten en kwam de arbeidsmarkt tot stilstand.
Om die weer los te wrikken, gaat het kabinet de vraag naar arbeid verminderen, het arbeidsaanbod vergroten en de match tussen vraag en aanbod verbeteren. Maar niet alleen het kabinet moet aan de slag, ook de werkgevers, vindt Van Gennip. Daarvoor heeft ze zes actiepunten geformuleerd: richt het werk anders in, zet in op innovatie, bied betere arbeidsvoorwaarden, laat deeltijders meer werken, werf anders en ga samenwerken met andere sectoren.
Richt werk anders in
Hoewel het aantal mensen dat aan de zijkant van de arbeidsmarkt staat daalt, waren het er in het eerste kwartaal nog altijd 1,1 miljoen. De vacatures die bedrijven opstellen, zijn niet altijd geschikt voor de mensen die thuis zitten. Die hebben niet de juiste opleiding en ervaring, en hebben meer begeleiding nodig. Van Gennip roept werkgevers daarom op om functies op te knippen en aan te passen, zodat de vacatures wél ingevuld kunnen worden door mensen die aan de zijkant staan.
Zet in op innovatie
Hoewel er al stappen worden gezet op het gebied van technologische vernieuwingen, kan het wat Van Gennip betreft beter. Het kabinet roept grotere én kleinere werkgevers op om hier aandacht voor te hebben. “Zeker op de langere termijn, met het oog op de vergrijzing, is het versterken van de productiviteitsgroei een essentiële route om krapte aan te pakken”, aldus de Kamerbrief.
Bied betere arbeidsvoorwaarden
Het loon is een belangrijk onderdeel om mensen te trekken of te behouden. De uurlonen in de schoonmaak zijn al redelijk hoog vergeleken met sectoren als de horeca. Maar schoonmaakbedrijven kunnen meer bieden: ruimer verlof bij ouderschap, flexibiliteit om op andere uren te werken en de mogelijkheid om langer door te werken na het bereiken van de pensioenleeftijd.
Deeltijders meer laten werken
Nederland is Europees kampioen deeltijdwerken. juist in de schoonmaak wordt maar weinig fulltime gewerkt: slechts 17% van de schoonmakers werkt meer dan 35 uur per week. Van de parttime werknemers werkt 29% minder dan 12 uur per week, 24% werkt 12 tot 20 uur en 30% werkt 20 tot 35 uur.
De inhoud van het werk is belangrijk om mensen meer uren te laten werken.
Maar, mensen verleiden om meer te werken, is zo makkelijk nog niet. Toch is het niet helemaal onmogelijk. De stichting Potentieel Pakken heeft samen met het onderwijs onderzocht dat 40 procent van de medewerkers bij zorginstellingen onder voorwaarden open staat voor een groter contract. Hiervoor is het aanbieden van flexibiliteit in werktijden en de inhoud van het werk belangrijk.
Anders personeel werven
Ondanks de krapte op de arbeidsmarkt, hebben senioren, mensen met een migratieachtergrond en jongeren zonder ervaring nog altijd moeite met het vinden van een (nieuwe) baan. Het kabinet gaat onderzoek doen waarom dat is, maar in de tussentijd roept het werkgevers op om voor vacatures zonder specifieke functie-eisen te werven via Open Hiring. Op die manier worden er geen sollicitatiegesprekken gevoerd, maar worden kandidaten op volgorde aangenomen.
Ook zouden bedrijven hun vacatures veel meer moeten baseren op vaardigheden, in plaats van op werkervaring en opleidingsniveau. Uitkeringsinstantie UWV en de Samenwerkingsorganisatie Beroepsonderwijs Bedrijfsleven hebben onlangs het dashboard Skills ontwikkeld. Dat geeft werkzoekenden inzicht in welke vaardigheden zij hebben. En het helpt bedrijven inzicht geven in welke vaardigheden hun gevraagde functie vereist. Door op vaardigheden te zoeken en te selecteren, wordt de mismatch tussen werkgevers en werknemers verkleind.
Samenwerken met andere sectoren
Er kan wat betreft Van Gennip op meerdere vlakken worden samengewerkt. Zo kunnen sectoren gaan samenwerken, zoals gebeurt bij Werkperspectief.nl, De Nationale Zorgklas en House of Skills. Wat doen ze in zulke samenwerkingsverbanden? Bij Werkperspectief.nl zijn zeventien sectoren aangesloten waarin 3,2 miljoen mensen werkzaam zijn. Ze proberen de tekorten te verhelpen door de knelpunten gezamenlijk aan te pakken en kennis en middelen te delen.
Van Gennip roept werkgevers daarnaast op om het voor werknemers makkelijker te maken om zogenoemde combinatiebanen te creëren. Roosters zouden veel meer op elkaar afgestemd kunnen worden.
Bron: PW.
