Wie neemt dan over? Dat is een bont gezelschap: bestaande bedrijven, die schaalvergroting beogen, startende ondernemers, die voor zichzelf gaan beginnen, maar ook de groep informal investors. De lijst is niet uitputtend compleet, want de zoon of dochter die het bedrijf van de ouders overneemt, hoort hier natuurlijk ook bij.
Schoomaakondernemers denken 120 te worden
Is dat leuk, overnemen? U zult wellicht denken, wat een vraag, niveau “kleuterschool”. Misschien ben ik dan dat niveau nog niet helemaal ontgroeid, toch is die vraag bijna bepalend voor het welslagen van een overname. Je ziet in de praktijk zoveel verschillende aspecten. Ik zal er een paar noemen.
Zo zijn er schoonmaakondernemers die denken minimaal 120 te worden. Het schoonmaakbedrijf is ook hun leven! Alles zit in hun hoofd en aan stoppen denken, nog niet, komt volgend jaar wel! En opeens, als bijvoorbeeld de gezondheid minder wordt, of de branche is wat “stug”, wil men toch maar gaan verkopen. Liefst gisteren! Dat schiet lekker op dus. Het betekent, en dat is ook de boodschap, dat er ruimschoots van tevoren gedacht moet worden aan het tijdstip van mogelijke verkoop en wat er voor dat tijdstip allemaal moet gaan gebeuren. U heeft wellicht eens de term “verkooprijp” ergens gehoord of gelezen. Dat is geen dubieuze term, maar is niks anders dan bijtijds het bed opschudden, om de verkoop (overname) voor beide partijen (koper en verkoper) mogelijk te maken.
De waarde is dat wat een gek ervoor wil geven!
Nou een beetje meer respect mag wel. Die “gek” is namelijk wel de partij die de schoonmaakonderneming overneemt en daarvoor nog een paar centen gaat betalen ook. Natuurlijk is het minder duidelijk dan als u een product koopt. Daar is al een prijssticker opgeplakt. Er is ook niet één prijs, want wat is het doel van de partij die overneemt? Is het een strategische aankoop? Of is het een starter die geheel voor zichzelf gaat beginnen? De prijs van een schoonmaakbedrijf, en dan voornamelijk de goodwill (is lucht waar een eurobiljet op geplakt is) is ook afhankelijk van andere factoren. Is er misschien vervuiling in de grond van het bedrijfspand. Is het klantenbestand verouderd? En dan kan ik nog vele zaken noemen, die waardebepalend zijn. Eén ding. Als een bedrijf wordt overgenomen, dient het in principe zelfstandig levensvatbaar te zijn, en daar zijn wel rekenmodellen op los te laten. Overigens heeft de crisis de overnameprijzen behoorlijk ‘genormaliseerd’.
En dan kom ik nu weer terug of dat overnemen nu wel leuk is!
Moet u zich voorstellen. U neemt een schoonmaakbedrijf over. U betaalt er een aardige som geld voor, deels afkomstig van de bankier, of via de crowd. U heeft een gedegen boekenonderzoek laten uitvoeren en denkt alles onder controle te hebben. Maar de cultuur van de mensen van de overgenomen schoonmaakonderneming sluit niet aan bij uw onderneming cq. uw beleving. Erger nog, dit is een wederzijds gevoel. Dit is één van de belangrijkste redenen dat een overname, waarvan de koop zelf wel geslaagd is, uiteindelijk niet gaat lukken. De cultuur sluit niet aan. De integratie lukt niet, met als groot gevolg, frustraties en kapitaalvernietiging. Bij overnames moet namelijk de nodige tijd besteed worden aan het aspect cultuur. Eén van de voornaamste afbreukrisico’s bij een overname! Het is maar dat u het weet.
Nog een kleine aanvulling. De koop is gesloten en de cultuur gaat ook lukken. Alleen is het enige wat de overgenomen schoonmaakonderneming en de klanten van de overgenomen partij merken, de nieuwe naam en vaak verhoging van de tarieven, of minder werk voor hetzelfde geld. Dit gaat dan op den duur ook niet goed. Zorg voor een adequate integratie, zodat u uiteindelijk de revenuen gaat krijgen die u van tevoren ingeschat had. Overnemen is spannend maar ook ingrijpend. Doe dit wel via de juiste route en misschien wel met behulp van een overnamespecialist.
En als het dan datgene uiteindelijk heeft gebracht wat u ervan verwacht had, bent u blij dat u het gedaan heeft en is het een interessante exercitie geweest.
Drs. C.H.(Ron) Weijmans BSc AA MBA is verbonden als bedrijfskundige en accountant bij AdviSum
