Een probleem waar zzp’ers mee te maken kunnen krijgen, is soms gedwongen, schijnzelfstandigheid. Dat kan leiden tot oneerlijke concurrentie op arbeidsvoorwaarden op de werkvloer en tussen bedrijven.
Gelijker speelveld
Inmiddels zijn er al stappen gezet om te zorgen voor een gelijker speelveld voor contractvormen van werknemers en zelfstandigen, onder andere door de financiële verschillen te verkleinen. Zo is de zelfstandigenaftrek sneller en sterker verlaagd.
Verplicht verzekerd tegen arbeidsongeschiktheid
Daarnaast is in het pensioenakkoord afgesproken dat alle zelfstandigen straks verplicht verzekerd zijn tegen arbeidsongeschiktheid. Hierdoor zijn straks alle werkenden beschermd tegen de gevolgen van arbeidsongeschiktheid. Met een verplichte verzekering worden ook kosten en risico’s voor de samenleving kleiner. Naar verwachting gaat deze wijziging in op 1 januari 2027.
Duidelijke regels
Ook wordt er gewerkt aan de juridische verduidelijking van de regels rond de vraag wanneer iemand in dienst is als werknemer en wanneer als zelfstandige. Om werknemers van zelfstandigen te onderscheiden zijn er drie hoofelementen uit de jurisprudentie van belang:
- worden er instructies gegeven en wordt toezicht gehouden op het werk (ook wel aangeduid als materieel gezag)?
- is het werk organisatorisch ingebed in de organisatie van de werkgevende?
- is er sprake van zelfstandig ondernemerschap binnen een arbeidsrelatie?
Deze elementen worden de komende tijd ingevuld en uitgewerkt. Het streven is dat er in de zomer een concept-wetsvoorstel klaarligt en dat het aangepaste wetsvoorstel begin 2024 naar de Tweede Kamer gaat.
Rechtsvermoeden
Verder wordt er gewerkt aan een rechtsvermoeden van een arbeidsovereenkomst, gekoppeld aan een uurtarief. Het rechtsvermoeden zorgt ervoor dat als iemand zich beroept op een werkgever-werknemer relatie en de werkgevende het bestaan daarvan ontkent, de werkgevende moet bewijzen dat hij geen werkgever maar opdrachtgever is.
Handhaving
Een derde maatregel is het versterken en verbeteren van handhaving door de Belastingdienst. De komende twee jaar wordt gewerkt aan maatregelen en plannen om uiterlijk op 1 januari 2025 het handhavingsmoratorium op te heffen. Zo gaat de Belastingdienst actief samenwerken en hulp bieden aan partijen die willen en kunnen voldoen aan de fiscale en sociale verplichtingen. Ook komt er meer aandacht voor dossiers waar onzekerheid over de juiste kwalificatie van de arbeidsrelatie bestaat.
