De professionele schoonmaak ontstond in de jaren zestig door de bouw van flats, een enorme markt voor de glazenwassers. Doordat ze in die panden ook de algemene ruimten gingen schoonmaken, ontstond verbreding en transformeerden veel glazenwassers tot schoonmaakbedrijf. In de jaren zeventig ging het bedrijfsleven over tot uitbesteden en volgde een definitieve tweedeling in glazenwas- en schoonmaakbedrijven, waarbij de glazenwassers de rol van onderaannemer gingen vervullen. Een door de markt afgedwongen situatie die door de prijzenslag een
schurende samenwerking opleverde. Dat resulteerde beginjaren zeventig in twee werkgeversverenigingen: de NVOGS voor glazenwassers en de AWS voor de grotere schoonmaakbedrijven.
Kleinere ondernemer houdt gevoel niet gehoord te worden
Na jaren verkennen en overleg resulteerde dat in 1981 tot een fusie en de start van OSB. Maar ook binnen de OSB bleef het gevoel van achterstand bij de kleinere in deze sector bestaan, met als resultaat twintig jaar geleden binnen OSB toch weer de vorming van het segment AWOG. Regiobijeenkomsten, meer aandacht voor het MKB en ruimte in het bestuur, het gevoel als kleinere ondernemer geen stem te hebben tegenover de groten bleef desondanks bestaan, waardoor er met de oprichting in 2012 van SIEV (schoonmaken is een vak) toch weer twee verenigingen c.q. belangenorganisaties ontstonden. Dat had z’n weerslag op het ledental van OSB. Vijftien jaar geleden had het grote OSB nog bijna 500 leden, dat is gedaald tot 255 leden/bedrijven, terwijl SIEV inmiddels 208 leden heeft. Het totale aantal is dus vrijwel gelijk gebleven, maar met name de directeur-eigenaren uit de sector MKB kiezen nu in grote getale voor het gelijkwaardige gezelschap van het MKB binnen SIEV, terwijl de aangestelde directeuren sterker vertegenwoordigd zijn bij OSB.
Eén van de grieven was ook de hoge contributie bij OSB, die sinds dit jaar het getij tracht te keren met een lagere vaste contributie (250 euro) aangevuld met een bijdrage gekoppeld aan de omzet, met een plafond van 60.000 euro. Voor potentiële OSB-leden, met name het MKB, is nu een aspirant lidmaatschap van een jaar mogelijk, ook voor 250 euro, met een breed dienstenpakket.
De veronderstelde tegenstelling groot/klein lijkt onuitroeibaar, zie ook de na ijver tussen MKB-Nederland en VNO-NCW. De MKB-schoonmakers kunnen de grote collega’s niet als medestanders zien en het wantrouwen is groot. Met name doordat de grote in hun ogen worden geleid door onbereikbare en voor hen anonieme directeuren, terwijl ze bij SIEV herkenbare en gemakkelijk toegankelijke collega-
directeuren ontmoeten.
Top Tien schoonmaakbedrijf levert onbetaalbare bijdrage aan algemeen belang
Wat de sector MKB echter niet mag vergeten is dat de groten veel mankracht, kennis en contacten inbrengen voor het algemeen belang. Ze dragen veel bij aan PR-campagnes, steken de meeste uren in bestuurlijke aangelegenheden en doen namens de sector het woord in de media. Hun bijdrage aan het algemeen belang is onbetaalbaar, terwijl de Top Tien toch altijd het slachtoffer is als het gaat om landelijke stakingen en negatieve publiciteit. Daarbij blijven de MKB-ers (wel of geen lid van OSB) doorgaans buitenschot. En het ironische is dat veel kleinere
ondernemers in de schoonmaak ooit de praktijk leerden bij een onderneming bij een groot bedrijf uit de Top Tien, zonder uitzondering lid van OSB.
Dick van Zomeren is oud-hoofdredacteur van Service Management
