Jean-Paul Christy (voorzitter NVZ-Nifim): "Het gaat om de interactie tussen mens en machine"

Hoe ziet de markt voor professionele reinigingsmachines er momenteel uit? En wat kunnen we verwachten? Service Management vroeg het aan Jean-Paul Christy, directeur bij Kärcher Nederland en voorzitter van NVZ-Nifim.

Ook de markt voor schoonmaakmachines ontkomt niet aan de economische gevolgen van de coronacrisis. Dat wordt duidelijk tijdens het gesprek met de voorzitter van de branchevereniging voor fabrikanten en importeurs van professionele reinigingsmachines: NVZ-Nifim. “In 2019 was er een groeiende markt. Het economisch klimaat was goed en de investeringsbereidheid bij de schoonmaakbedrijven was hoog. Mensen zijn dan eerder geneigd om een nieuwe machine aan te schaffen”, vertelt Christy.

Een groot deel van de schoonmaakmachines wordt normaliter ingezet op locaties waar veel mensen bijeen komen

Maar toen brak begin 2020 de coronapandemie uit. Christy: “Een groot deel van de schoonmaakmachines wordt normaliter ingezet op locaties waar veel mensen bijeen komen. Want vaak geldt: hoe meer mensen, hoe meer er opgeruimd moet worden. Maar heel veel van die plekken moesten hun deuren noodgedwongen sluiten. Opeens kwamen daar geen mensen meer over de vloer. En dus hoeft er ook niet meer, of in elk geval minder, schoongemaakt te worden.” Met een daling in de verkoop van reinigingsmachines tot gevolg.

Rooskleurige toekomst voor schoonmaakmachines

Desondanks ziet Christy de toekomst voor schoonmaakmachines rooskleurig tegemoet. “Dit jaar verwacht ik dat er ten opzichte van 2020 niet zo heel veel zal veranderen. Inmiddels is alles vrij stabiel en heeft iedereen zich voor zover mogelijk wel aangepast naar de nieuwe situatie. En vergeet ook niet dat er genoeg sectoren zijn waar nog wél volop wordt schoongemaakt en waar de machines dus nog wel ingezet worden. In bijvoorbeeld de voedingsmiddelenindustrie en de zorg zijn de hygiënewensen en -eisen zelfs aangescherpt. Daar kun je waarde toevoegen met professionele schoonmaakmachines.”

Op den duur verwacht de machine-expert dat de stijgende lijn weer opgepakt zal worden waar die eind 2019 was gebleven. Of hij verwacht dat er in de toekomst alleen nog maar door machines wordt schoongemaakt? Nee. Daarin is hij heel duidelijk. “Het gaat om de interactie tussen mens en machine. Het zal zeker niet gebeuren dat alles wordt overgenomen door machines. Gelukkig niet, zou ik er bijna aan willen toevoegen.”

Robotisering in vroeg stadium

Robotisering bevindt zich op dit moment nog in een vroeg stadium, vervolgt Christy. “Je ziet robotisering al wel op veel plaatsen ontstaan, maar de vraag naar robotmachines vanuit de schoonmaakbranche is nog redelijk laag”, zegt hij eerlijk. “Uiteindelijk willen de schoonmaakbedrijven die zo’n machine aanschaffen natuurlijk niet alleen op het gebied van efficiency erop vooruitgaan, maar ook op financieel gebied. Op dit moment is het een kostenplaatje van een robot versus handmatig werk nog niet helemaal waar het zou moeten zijn. Een robot levert nog niet altijd voldoende voordelen op. Uiteindelijk gaat dat absoluut veranderen, want de ontwikkelingen gaan hard. Alle fabrikanten zijn hard aan het werk om die laatste vijf tot tien procent optimalisatie die we nodig hebben, te realiseren.”

Gecompliceerd staaltje techniek

Dat is echt een technologisch vraagstuk. Christy: “Het is behoorlijk lastig om een gerobotiseerde machine goed te laten werken in een schoonmaakomgeving. Daar zijn zoveel externe factoren die invloed hebben op het schoonmaakresultaat. En daarnaast is er vaak ook nog veel traffic.”

Sowieso is een schoonmaakmachine een gecompliceerd staaltje techniek, stelt de Nifim-voorzitter. Iets waar niet iedereen zich altijd even bewust van is. “Bedenk ook dat een schoonmaakmachine altijd in het vuil staat. En dat er sprake is van veel bewegende onderdelen. Onderhoud is dus ook echt wel noodzakelijk. Maar dat zijn kosten waar niet iedereen van tevoren al rekening mee houdt. Ik heb toch garantie, zeggen mensen dan. Maar dat werkt niet zo. Gelukkig zijn de meeste schoonmaakbedrijven zich wel bewust van het belang van onderhoud en sluiten doorgaans een onderhoudscontract af bij aanschaf van een machine.”

De meeste schoonmaakbedrijven zijn zich wel bewust van het belang van onderhoud

Tweedehandsmarkt onverminderd groot

“In de meeste gevallen wordt er net zolang met de machines doorgewerkt totdat ze écht niet meer kunnen. Pas als de machine volledig op is, wordt die vervangen”, observeert Christy. En dat is lastig voor de tweedehandsmarkt. Want “die is onverminderd groot. Het aanbod van tweedehands machines is volgens mij altijd te laag. Er is namelijk heel weinig roulatie, want die opgebruikte machines zijn niet meer geschikt om door te verkopen. Terwijl de vraag wel aanzienlijk is.”

Waarom is die tweedehandsmarkt zo groot? Christy: “Er zijn genoeg gelegenheden waarbij je maar één keer in de week, of misschien zelfs één keer in de maand een machine nodig hebt. Daarvoor schaf je niet zo snel een heel nieuw exemplaar aan.”

Flexibele inzetmogelijkheden

Hoe zit het dan met het leasen of huren van machines? “Leasen verschilt erg per segment. In de schoonmaakbranche zien we nog een duidelijke voorkeur voor het zelf willen bezitten van een machine. Maar we zien wel een trend van zoeken naar flexibele inzetmogelijkheden. Dat zit hem meer in huurconstructies, want aan leasen zit je vaak toch voor een langere periode vast. In een huurconstructie kun je vrij snel wisselen van equipment of machines weer teruggeven. Volgens mij heeft dit ook wel de toekomst. Die mindset moet nog een beetje aangepast worden aan de nieuwe mogelijkheden. Dat komt wel met de nieuwere generaties en verdere professionalisering van de markt.”