“Bij aanvang van een samenwerking stappen beide partijen er doorgaans met de beste intenties, en vol vertrouwen in. Ondanks dit doen er zich altijd conflicten voor. We kunnen bijvoorbeeld belanden in een discussie over de beleving en kwaliteit van ‘schoon’. Hoe kom je hier dan samen op een goede manier uit, waarbij ieders belang in de samenwerking wordt gewaarborgd?”, steekt Wido Haver, business development manager Asito Mobiliteit, van wal.

Denk en doe anders in het contract

Bij Asito hebben ze samen met NS Stations (Asito houdt al sinds 2014 de NS-stations schoon) een nieuw schoonmaakconcept ontwikkeld, namelijk ‘SlimSchoon’. “Het vakmanschap ligt bij ons en NS doet systeemaudits. Met andere woorden; zij beoordelen of hetgeen wij zeggen aannemelijk is. Daarvoor staat onze objectleider in nauw contact met de stationsmanager en zegt wat hij heeft geconstateerd en wat hij daaraan gaat doen”, aldus Haver. Dat is volgens hem het omgekeerde van de traditionele benadering waar de opdrachtgever de opdrachtnemer controleert. “Het is wel een belangrijke stap in het anders denken en doen in een contract. De verhouding tussen opdrachtgever en opdrachtnemer verandert.”

Stel sociaal partneren boven prijs

Voor Michel Jonkhof, operationeel manager bij Gom Onderwijs, en voor Gom, zijn de medewerkers op de vloer de sleutel. “Juist daarom willen wij sociaal partneren. Als prijs ten opzichte van de kwaliteit te zwaarwegend is, dan doen wij ook niet mee.” In het ideaalbeeld van Gom worden eerst de vraagstukken bekeken en wordt verteld wat Gom als opdrachtnemer er tegenoverstelt. En pas dan komt prijs in beeld. “De schoonmaak vergrijst, medewerkers worden ouder. Hoe kunnen we er nu samen voor zorgen dat zij fit met pensioen gaan? Wat is hiervoor nodig? Zo gaan wij graag de dialoog aan”, aldus Jonkhof. Volgens André Salomonson van Next Level FM, een te prijzen strategie. “Door vooral te kijken naar de sociale innovaties en niet alleen naar de prijs, levert dat tot wel 40 procent meer waarde op voor alle betrokken partijen.”

Kijk naar aspecten die nastrevenswaardig zijn

Salomonson vervolgt: “Kijk vooral naar aspecten die echt nastrevenswaardig zijn en waar uitdaging in zit. Denk bijvoorbeeld aan duurzaamheid, arbeidsmarkvraagstukken, ketensamenwerking en anders contracteren.” Salomonson ziet tal van voorbeelden binnen Next Level FM ontstaan. “Kenmerken van deze initiatieven zijn dat ze het vakmanschap, de samenwerking en de maatschappelijke uitdagingen centraal zetten.”

Zorg voor een relationeel contract

Annet de Haas, hoofd Location Facilities bij Wageningen University & Research, pleit voor een dialoog tijdens het aanbestedingstraject, en ziet een meerwaarde in een relationeel contract. “Naast de functionele eisen in het contract moeten ook afspraken worden gemaakt over de sociale norm. Hoe gaan we met elkaar om? Welke afspraken maken we over de samenwerking om de ambities te halen? Het draait om een open relatie, waarbij opdrachtnemer en opdrachtgever in onderling overleg de verantwoordelijkheid nemen om doelen te bereiken.”