De vele voordelen van een schone omgeving

Een kleine tien jaar geleden was het al bekend: vuil trekt vuil aan. Dat hebben Nederlandse onderzoekers in 2014 geconcludeerd nadat zij een experiment in Rotterdam hebben uitgevoerd naar het opruimen van huishoudelijk afval op straat. Wanneer er meer afval zichtbaar op straat ligt, dan zijn mensen geneigd om daar nog meer afval bij te gooien.

Dit leidt tot een nog meer vervuilde straat. Er ontstaat zo een vicieuze cirkel. Dit geldt ook voor het schoonhouden van de eigen omgeving. Hoe viezer jouw omgeving, hoe minder je geneigd bent om deze schoon te houden.

Voordelen

Er zitten ontzettend veel voordelen aan een schone omgeving. Het is tijd om ons geheugen op te frissen. Een schone omgeving levert verschillende voordelen op voor de maatschappij. Dit loopt uiteen van ‘veilige gevoelens’ tot ‘betere empathische ontwikkeling’. Over het algemeen ervaren we schone (buiten)ruimten als prettiger, mooier en socialer, aldus Nederland Schoon.

Interventieonderzoek

In 2015 deed gemeente Rotterdam grootschalig interventieonderzoek in de stad. De gemeente had de wens om het vervuilgedrag van haar inwoners te verminderen en de veiligheidsgevoelens van haar inwoners te verhogen. Op basis van sociale psychologie zijn gedragsinterventies ontwikkeld waarbij in de stad gekeken werd naar het effect van schoon op het gevoel van veiligheid. Interventies bestonden bijvoorbeeld uit geverfde voeten op de vloer richting een prullenbak en foto’s van ogen (die je in de gaten houden) op bomen bevestigd. Het onderzoek toonde aan dat het veiligheidsgevoel dat men ervaart werd verhoogd bij een schonere omgeving.

Een schone omgeving vergroot niet alleen iemands empathie, maar er is ook een drastische toename in connecties en bereidheid om anderen in hun gemeenschap te helpen.

Ontwikkelen van empathie

Enkele jaren later werd er een studie uitgevoerd die een heel ander voordeel van schoon wist te belichten. Onderzoek van The Clorox Company – een grote (schoonmaakmiddelen) producent en verkoper - toonde aan dat schoonmaken en schone ruimtes een belangrijke rol spelen bij het ontwikkelen van empathie, mededogen en verbinding. Het onderzoek laat zien dat iemands empathie positief geassocieerd is met het leven in een schoon huis en nog meer als ze verantwoordelijk zijn voor een bepaald aspect van het schoonmaken.

Bereidheid om te helpen

Een schone omgeving vergroot niet alleen iemands empathie, maar er is ook een drastische toename in connecties en bereidheid om anderen in hun gemeenschap te helpen. De simpele handeling van schoonmaken heeft positieve implicaties die dus veel verder gaan dan alleen het minder vuil maken van ons huis of omgeving. De bevindingen geven bijvoorbeeld ook aan dat kinderen positief reageren op een schoner huis. 59 procent van de ouders uit het onderzoek zegt dat hun kinderen beter studeren in een schone kamer en 49 procent van de ouders zegt dat hun kinderen zich beter gedragen in een schone kamer.

Vergeet niet de hygiënische omgeving

Een schone omgeving is dus belangrijk, maar een hygiënische omgeving is nog belangrijker. Zo blijkt uit verschillende onderzoeken dat in een bedrijf waar de hygiëne op orde is, de werknemers minder vaak ziek zijn en zelfs ook gezonder zijn. In sommige omgevingen is het niet alleen de werknemer die niet ziek moet worden, maar ook bijvoorbeeld de patiënt.

Voedingsbron voor ziekmakende micro-organismen

In de gezondheidszorg is het belangrijk, zo niet belangrijker, dat patiënten geen infecties krijgen voor, tijdens of na het bezoek. Hier speelt naast persoonlijke hygiëne ook omgevingshygiëne een belangrijke rol. Vuil is namelijk een potentiële hechtingsplaats en voedingsbron voor ziekmakende (pathogene) micro-organismen die minder kans krijgen zich te nestelen en te vermeerderen. Zo verlaagt een hygiënische omgeving de algehele infectiedruk en de kans op overdracht van een infectie.

De kwaliteit van schoonmaak

Bij bovengenoemde voordelen ontbreekt nog één belangrijk aspect dat niet vergeten moet worden, namelijk de kwaliteit van schoonmaken. Gelukkig zijn ook daar onderzoeken naar verricht die iets kunnen vertellen over de status daarvan. Uit een onderzoek van onder andere Vereniging Schoonmaak Research (VSR) blijkt dat er een relatie is tussen gemeten schoonmaakkwaliteit en productiviteit van werknemers. Een onderzoek naar kwaliteit van schoonmaken heeft aardig wat voeten in aarde. Want hoe meet je de kwaliteit? In dit onderzoek is gekozen voor een tweeledige benadering, namelijk de gepercipieerde en gemeten kwaliteit. Wil de verandering in kwaliteit effect hebben op het gevoel van werknemers, dan moet dit wel waarneembaar zijn. Gemeten kwaliteit gaat over een feitelijke verbetering, maar het kan zijn dat deze niet waargenomen wordt door de kantoormedewerkers. Daarvoor werd de gepercipieerde kwaliteit bevraagd: denken zij dat er verbetering is?

Uit verschillende onderzoeken blijkt dat in een bedrijf waar de hygiëne op orde is, de werknemers minder vaak ziek zijn en zelfs ook gezonder zijn.

Verbetering productiviteit

Uit het onderzoek bleek dat het geval te zijn. De gemeten kwaliteitsverbetering leidde tot gepercipieerde verbetering in de productiviteit van de kantoormedewerkers. Er werd aangetoond dat naarmate de schoonmaakkwaliteit van de werkomgeving hoger is, de kantoormedewerkers aangeven dat hun snelheid, volume en kwaliteit van de verrichte werkzaamheden hoger is.

Investeren in hygiëne loont

De rol van de schoonmaker blijft dus ontzettend belangrijk in dit verhaal. Uiteindelijk is een schone en hygiënische omgeving van groot belang om mensen zich prettig te laten voelen en gezond te blijven. En dat leidt tot, naast een lager ziekteverzuim, ook tot een lager aantal mensen dat naar het ziekenhuis moet. Investeren in de persoonlijke- en omgevingshygiëne loont dus doordat verzuimkosten dalen en minder (zorg)kosten worden gemaakt. Hopelijk zorgen dit soort feiten ervoor dat de schoonmaak niet meer het ondergeschoven kindje van een organisatie is, maar een belangrijke factor blijft in een gezond en efficiënt bedrijf.

Marita Vaes, communicatiemanager NVZ, de branchevereniging voor importeurs en fabrikanten van was-, reinigings-, onderhouds- en desinfectiemiddelen en schoonmaakmachines.