De smartphone: een vloek of een zegen?

De smartphone: een vloek of een zegen?

De smartphone, je kunt niet meer zonder. Voor het volgen van het laatste nieuws, contact onderhouden met familie en vrienden of het kijken naar je favoriete serie. Maar er schuilen ook gevaren in het gebruik ervan, weet Daantje Derks, universitair docent Arbeid & Organisatie Psychologie aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. "Het is belangrijk om mentaal los te komen van je werk en je smartphone een keer links te laten liggen."

Derks vertelt in een interview van het digimagazine Tech For Executives dat zij zich ook schuldig aan maakt om de smartphone voor alles en nog wat te gebruiken. “Als mijn kinderen mij ’s ochtends vragen wat voor weer het wordt, pak ik mijn telefoon. Al snel ben ik afgeleid door het nieuws en andere berichten en vijf minuten later leg je je telefoon weer weg en denk je: ‘oh ja, wat voor weer wordt het?’. Er zijn zoveel redenen om je telefoon te gebruiken en dat leidt ertoe dat je de telefoon ook vaker voor het werk gebruikt. Het lukt maar weinig mensen om de telefoon te gebruiken waarvoor je het wil gebruiken.”

Grenzen vervagen

De grenzen tussen werk en privé zijn als gevolg van het internet enorm vervaagd en de smartphone maakt die grens nog kleiner. Derks: “Je kunt letterlijk met de telefoon van je werk naar huis lopen en omgekeerd. En je kunt overal waar je wilt werken. Er is veel meer roltransitie. Je kunt makkelijk op het werk even wat regelen voor thuis en thuis wat regelen voor je werk. Vroeger bleef je op kantoor als je overwerkte, die uren kun je nu ook thuis maken."

Schadelijke gevolgen

Dat heeft een aantal gevolgen. Als je online blijft voor je werk tijdens je vrije tijd, dan gaat dat ten koste van je herstel. Voor je werk lever je een inspanning, wat is belangrijk om tot prestaties te komen. Dat levert stress, adrenaline en cortisol op. En dat heb je weer nodig om tot die inspanning te komen. Idealiter moet je in je avonden, weekend en vakanties loskomen van die stress, want daardoor herstel je. Je houdt het werk zo op de lange termijn vol, blijft fit en komt optimaal tot prestaties.”

“Het is vaak onderdeel van de cultuur om ’s avonds bereikbaar te zijn of niet.”

Mentaal loskomen

“De smartphone faciliteert dat je werk ook aanwezig is in je thuisdomein”, vervolgt Derks. “Dat betekent dat mentaal loskomen van je werk, de belangrijkste voorwaarde om te herstellen, een stuk lastiger is geworden. Er is een constante stroom aan berichten. Je kunt die berichtgeving uitzetten, maar weinig mensen doen dat.”

Loskomen van je werk

Andersom heeft het ook gevolgen. Als je je op het werk laat afleiden door privéberichten, social media of door het lezen van het nieuws. “Elke keer dat je afgeleid raakt, kost het weer tijd om in je taak te komen. Je bent tijd kwijt, waardoor gedurende de dag de werkdruk zich opbouwt. Daardoor neemt de kans toe dat je aan het einde van de dag je taken niet af zijn. En als het werk aan het einde van de dag niet klaar is, dan is het ’s avonds ook weer lastiger om los te komen van je werk.”

Daantje Derks.

Regelgeving ontbreekt

Regelgeving zou beperkingen op kunnen leggen over het thuisgebruik van de smartphone voor werkdoeleinden, maar dergelijke regelgeving is er niet. Derks: “Ik vraag me altijd af waarom mensen bereid zijn om ’s avonds voor hun werk online te blijven. Je krijgt er niet extra voor betaald. Als je mensen vraagt om ’s avonds over te werken, krijg je veel weerstand, maar we blijven allemaal online en zitten te appen in groepen waarin we zitten. Zonder vergoeding en het gaat ten koste van je gezondheid.” Ondanks dat regelgeving ontbreekt, hebben de meeste organisaties wel oog voor de werk-privébalans en hebben ze daar een beleid voor.

Lees het gehele artikel in het digimagazine Tech For Executives.